Wie maken het Duivelsteen?

Michel Daeninck — landmeter-expert

“Van opsluiting tot fuifzaal, hier is álles al gebeurd.”

Landmeter Michel Daeninck werd reeds in een vroege fase betrokken bij het renovatieproject van het Duivelsteen. Als landmeter-expert stelde zijn buro Daeninck-Audenaert & Taillieu op vraag van de bouwheer een plaatsbeschrijving op van het Duivelsteen en het aanpalende gebouw (het voormalige pand van de Nationale Bank, nu onderdeel van HoGent). Zo'n plaatsbeschrijving legt de bestaande toestand van het gebouw nauwkeurig vast vóór de start van de werken. Die registratie dient als juridisch referentiepunt in geval van schadeclaims tijdens of na de uitvoering.

Enkele weken later volgde een 3D-scan van de binnenmuren van de Donjon (de toren) en het Steen. Dit type opmeting — dat lijkt op een foto maar waarin elke pixel over x-, y- en z-coördinaten beschikt — maakt het mogelijk om minutieus te bepalen welke stenen of muurdelen behouden moeten blijven. De architect kan op die manier gefundeerde keuzes maken bij het restaureren en reconstrueren.

Michel's werk als landmeter is divers: van opmetingen en dronebeelden tot schattingen, verkavelingen, plaatsbeschrijvingen en gerechtelijke expertises.

Voor Michel, geboren Gentenaar, heeft het Duivelsteen ook een persoonlijke betekenis. Hij groeide op aan de Gentse Overpoort, waar zijn grootvader een groentewinkel had. Als kind raakte hij gefascineerd door het mysterieuze gebouw dat opdook in stripverhalen als De hoed van Geeraard de Duivel. Toch bleef het Duivelsteen lange tijd gesloten voor publiek. Onderbenut, vindt Michel. Waar het eerst dienst deed als Rijksarchief, dat hij als landmeter nog bezocht om oude akten op te zoeken, werd het in de jaren erna vergeten erfgoed.

Hij vindt het 'onbegrijpelijk' dat het gebouw decennialang geen passende bestemming kreeg, en betreurt dat het ooit overschaduwd werd door het aanpalende, logge volume van de voormalige Nationale Bank. In zijn ogen verdient het Duivelsteen open ruimte, adem en zichtbaarheid — als volwaardig ankerpunt tussen De Reep en de binnenstad. Hij is dan ook erg verheugd door de recente ontwikkelingen. Na al die verloren jaren krijgt het Duivelsteen terug een verbindende functie, en zal er opnieuw leven zijn in de imposante hallen.

Tijdens de eerste verkenning van het gebouw werd hij getroffen door de kelders: de keihard aangestampte aarde, de massieve gewelven: het was alsof het gebouw daar zijn geschiedenis letterlijk onder zijn voeten droeg. "Van opsluiting tot fuifzaal," zegt hij, "hier is álles al gebeurd."

Voor Michel toont het Duivelsteenproject hoe krachtig en waardevol een privaat initiatief kan zijn voor erfgoed. Hij is ervan overtuigd dat deze restauratie een voorbeeld wordt van hoe historische gebouwen dankzij doordachte investeringen opnieuw betekenis kunnen krijgen — als erfgoed, als plek in de stad, én als bron van publieke waarde.