Toen

17de eeuwse gravure, Stad Gent

Aan de oever van de Schelde, tussen de bruisende lakenhandel van Portus Ganda, verrijst in de dertiende eeuw een statig steen. Opdrachtgever Gheeraert van Gent kon niet vermoeden dat zijn ‘Duivelsteen’ door de jaren heen onderdak zou bieden aan een stadsdepot, een klooster met armenschool, een seminarie, een tuchthuis en zelfs een brandweerkazerne.

Die geschiedenis van ‘Ser Gerards Dievels steen’ was roerig: het Steen raakte verwaarloosd, werd deels afgebroken, brandde uit, werd gevandaliseerd, verkocht, heropgebouwd, gehalveerd, overstroomde, werd verhuurd, leeggeroofd en terug in elkaar gepuzzeld.

Ars Horti en Katrien Hebbelinck, docent Erfgoedstudies aan de Universiteit Antwerpen, hadden twee jaar nodig om de volledige biografie van het Duivelsteen te ontrafelen. Hun rapport leest als een historische thriller. Zo gaf het pand al enkele jaren na de dood van Gheeraert aanleiding tot mythes en verhalen. De toren zou door een geest gebouwd zijn, de kelder was een duivelsgat, en Gheeraert van Gent was eigenlijk een Moor. Voer voor de verbeelding, nietwaar? Meer te weten komen? Download hier het volledige historisch archivalisch onderzoek!

Niet enkel de bewoners wisselden doorheen de tijd, ook de context waarbinnen het monument tot stand kwam. De oorspronkelijke havenactiviteiten verdwenen, de historische Sint-Janskerk verdubbelde in omvang tot de huidige Sint-Baafskathedraal. Na stadssanering eind 19de eeuw verdween driekwart van het bouwblok waartoe het Duivelsteen ooit behoorde en werd openbaar domein.

In het begin van de 20ste eeuw ondergaat het Steen een grondige metamorfose. Onder bezielde leiding van Arthur Verhaegen transformeert het slot tot Staatsarchief. Bewaker van de geschiedenis. Het is in die periode dat het Steen zijn huidige gedaante krijgt.

Meer zien? Bekijk alle gedaanteverwisselingen van het Duivelsteen door de eeuwen heen in onze gallerij!

Ars horti
Vlaanderen is erfgoed